„მარტივი ჭეშმარიტებაა - მასწავლებელი მოსწავლის აღზრდას ემსახურება. მოსწავლე ის ჩიტია, რომელიც უნდა შეიფარო და ვიდრე წუთისოფლის გზებზე აფრინდება, უნდა გამოაზამთრო. რა არის ამოსავალი წერტილი? თანამედროვე მიდგომები ამის შესახებ პირდაპირ ამბობს: განუვითარე კრიტიკული აზროვნება, შესძინე ღირებულებები, ჩამოაყალიბე პიროვნებად, რომელიც თავის ადგილს დაიჭერს საზოგადოებაში. ალბათ, ამ ჩამონათვალს თუ დავუკვირდებით, მივხვდებით, რომ ეს უზარმაზარ შრომას მოითხოვს, ილია თავის ე.წ. „მანიფესტში“, „მგზავრის წერილებში“, ამბობდა: „ნეტავი იმას, ვისაც შენგან გადებული ბეწვის ხიდი ფეხთა-ქვეშ არ ჩასწყდომია, ნეტავი იმას, ვინც შენ რიგიანად მოგიხმარა. ამავეს ვიტყოდი მასწავლებლის შრომასა და პასუხისმგებლობაზე.